Kripto para piyasaları oynaklığıyla bilinir ve piyasalar ve kripto para birimlerinin yönünün yukarı mı aşağı mı olduğunu belirlemek çoğu zaman kolay olmaz. Bu anlamda yaklaşmakta olan EIP-1559 Londra güncellemesi ise, ikinci en büyük kripto para birimi olarak bilinen Ethereum için önemli olabilir. Orijinali GazeteCoin.com sitesinde yayımlanan bu yazıda merakla beklenen, Londra Güncellemesi (London hard fork’u) olarak adlandırılan EIP-1559 güncellemesinin ne olduğunu, Ethereum ağında neler getirebileceğini, EKP-1559’un gaz ücretlerini düzeltip düzeltemeyeceği, Ethereum vs. Bitcoin, Ethereum ve diğer rakipleri ve EIP-1559 güncellemesinin tarihi hakkında bilmeniz gerekenleri ele alacağız.
Adını 2015 yılında gerçekleştirilen ikinci Ethereum geliştirici konferansından alan Londra hard fork’u ya da Londra güncellemesi, blok zinciri ağını deflasyonist bir geleceğe taşımak için tasarlanmıştır. London hard fork’u ve ağdaki diğer hard fork’lar, esasen Ethereum İyileştirme Önerilerini (Ethereum Improving Proposals), topluluktaki herhangi biri tarafından öne sürülen ve daha sonra geliştiriciler ve doğrulayan “madenciler” de dahil olmak üzere, paydaşlar tarafından kabul edilen koddaki değişiklikleri içeren yazılım yükseltmeleridir.
Londra güncellemesinin ana bileşeni ise tartışmalı EIP-1559’dur. Ethereum yaratıcısı Vitalik Buterin ve birçok geliştirici tarafından önerilen, madencilerin çalışma şeklini değiştirmektedir. Şu anda madenciler, her yeni işlem grubuyla oluşturulan yeni basılmış ETH’lerden ve ayrıca kullanıcıların ağı kullanmak için ödediği işlemlerden ücret almaktadırlar.
EIP-1559 Nedir?
EIP-1559, “Ethereum İyileştirme Önerisi” anlamına gelir ve Ağustos 2021’de yayınlanması beklenen bir güncellemedir. Ethereum’un ücret yapısını değiştirecek bu değişiklik sonucunda, gaz ücretlerinin (işlem ücreti) ikiye ayrıldığı görülecektir. Bu ücretlerin her ikisi de kullanıcılar için şeffaf olacaktır. Ücretler gönderenden bir ipucu ve daha sonra yakılan bir taban ücreti içerecektir.
1.Hard Fork (Sert Çatallanma) Nedir?
Fork yani çatallanmalar, yapısı gereği bir kripto para birimi hakkında temel şeylerin değiştirilmesi gerektiğinde ortaya çıkan yapılanmalardır. Temel olarak iki tip çatallanma vardır: Yumuşak çatallanma (soft fork) ve sert çatallanma (hard fork). Hard fork yani sert çatallanmalar, bir blok zinciri ağının protokolünde, önceki protokol ve yeni sürüm arasında geriye dönük uyumsuzluk sağlayan protokol değişiklikleridir. En bilinen örnekleri: Bitcoin Cash (BCH) ve DAO’dur.
EIP-1559 Ne Getirecek?
EIP-1559, Londra hard fork’u aracılığıyla uygulandığında madenciler artık işlem ücretlerinden elde edilen geliri elde edemeyecektir; ancak bu durum madenciler için dünyanın sonu olmayabilir. Zira kullanıcılar işlemlerinin hızlı bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak için yine de bir nevi “bahşiş“ verebilirler. Böylece kullanıcılar işlem ücreti yerine, doğrudan ağa giden ve yakılan veya dolaşımdan kaldırılan bir taban ücret ödeyecektir. Bu da, varlığın fiyatını artırabilecek bir “deflasyonist baskı“ ile sonuçlanabilir..
EIP-1559 Gaz Ücretlerini Düzeltecek mi?
EIP-1559’un ücret sorununu hemen çözmesi öngörülmemektedir, ancak daha adil ve daha verimli bir sistem için bir dönüm noktası olacaktır. Temel ücret, blok bazında piyasa oranlarına göre ayarlanacak; bu da kullanıcıların şu anda olduğu gibi belirli bir gaz seçeneği seçmesine gerek olmayacağı anlamına gelecektir. Bir kullanıcının bir işlemin daha hızlı tamamlanmasını istemesi halinde, madenciye ‘bahşiş’ verme seçeneği olacaktır.
Ethereum vs. Bitcoin
Bu güncelleme üzerine beklentiler artınca, kimileri bunun Ethereum’a bir varlık olarak Bitcoin’e göre bir avantaj sağlayıp sağlamayacağını merak etmeye başladı. Ethereum’un Bitcoin’i geçme potansiyeli yıllardır tartışılsa da, lidersltcoin Bitcoin’i gerçekleşmeye hiç yaklaşmadı. Ancak şimdi bakıldığında, acaba bu olasılık gerçek olabilir mi?
Bu soruya yanıt vermek pek kolay değil ve kısa vadede Ethereum’un kripto para piyasalarının tartışmasız liderinden tacı kapmaya yaklaşması pek olası değil. Bitcoin ortaya çıkan ilk kripto para birimi olması sebebiyle, güçlü bir avantaja ve kurumsal yatırıma sahiptir. Şirketler Bitcoin’i bilançolarına ekledi ve El Salvador’da yasal para birimi olarak kullanılması onaylandı. Bitcoin ayrıca 1 trilyon doların üzerinde bir piyasa değerine sahiptir. Ethereum’un kullanım durumları, Bitcoin’in öncelikle bir değer deposu olarak kullanılmasıyla da farklıdır. Bitcoin’in stake (hisse) yeteneği veya akıllı sözleşmeleri yoktur.
Ethereum ve Diğer Rakipler
Ethereum’un rakipleri ile ilgili karşılaştırma yapılacak olursa; bazı iddialı rakiplerinin dahi işlem ücreti bakımından Ethereum’a göre daha iyi seviyelerde olduğu görülebilir. Çoğu rakibi, Ethereum’dan önemli ölçüde daha düşük işlem ücretlerine sahiptir. Gelin, bu güncellemenin rakipler ile ilgili mevcut durumu potansiyel olarak nasıl değiştirebileceğine bir göz atalım.
DeFi alanı hızla büyürken Polkadot, Solano, Cardano ve Binance Akıllı Zincir (BSC) gibi blockchain projeleri potansiyel ‘Ethereum Katilleri’ olarak görülmektedir. Bununla birlikte, akıllı sözleşmeleri başarıyla uygulayan ilk blok zinciri projesi olduğundan, Ethereum şu anda güçlü bir avantaja sahiptir.
Polkadot, ‘parachain’ olarak bilinen çoklu paralel bloklar aracılığıyla Ethereum’a göre daha iyi ölçeklenebilme potansiyeline sahiptir. Binance akıllı zinciri, çok daha az ücretle Ethereum’un merkezi bir klonu olarak düşünülebilir ve çok fazla ilgi görmesi ile öne çıkmıştır. Solano, daha düşük işlem ücretleri ve işlem ertelemesi sunan bir projedir.
Bu güncelleme ile Ethereum, pek çok kullanıcı için sıkıntı olmaya devam eden temel bir sorunu düzelterek potansiyel olarak rakiplerinin önüne geçebilir.
EIP- 1559’un başlangıçta 14 Temmuz civarında gerçekleşmesi beklenmiştir ancak, Ethereum topluluğunun bazı üyeleri bu sürenin ertelenebileceğini öne sürmüştür. Şu anda bu sürüm, Ethereum’un çeşitli test ağlarında lansmanlardan geçmektedir.
EIP-1559, Ethereum’daki her işlemde bir gaz ücreti yakma getirecektir. Güncellemenin, bir işlemin fiyatını belirlemeyi kolaylaştırması beklenmektedir (kullanıcıların işlem ücretleri için şu anda bir teklif girmesi gerekmekte ve genellikle bu sebeple fazla ödeme yapılmaktadır). Ücret yakma aynı zamanda ETH arzını azaltan bir geri alım işlevi görecek ve dolayısıyla varlığın kıtlığına katkıda bulunacaktır. Ağ yeterli aktivite görürse, yanma oranı ihraç etmeyi aşabilir ve ETH’yi deflasyonist bir varlık haline getirebilir. EIP-1559’a ilişkin yaygın bir yanılgı da, güncellemenin ağdaki gaz ücretlerini azaltabileceğidir. Ağı kullanma maliyetini biraz azaltsa da, Katman 2 çözümlerinin ve Ethereum 2.0’ın tamamlanmasının gaz ücretleri üzerinde daha fazla etkisi olması beklenmektedir.
Londra hard fork’u dört iyileştirme önerisi daha içermektedir: EIP-3198, EIP-3529, EIP-3541 ve EIP-3554.
Londra Güncellemesi gerçekleştikten sonra, Ethereum’un bir sonraki büyük dönüm noktası ise Ethereum 2.0’ın “birleştirme” aşaması olacaktır ve bu Beacon Zincirinin, Proof-of-Stake olarak Ethereum ana ağına entegre olmasını sağlayacaktır.
Sonuç
Genel olarak, EIP-1559, Ethereum ekosistemi üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir ancak değişiklikler daha sonra etki yaratabilir. Proof-of-stake’e (hisse kanıtına) geçiş önemlidir, ancak bu değişimin bir bütün olarak kripto para piyasaları üzerinde ne gibi bir etkisi olacağını görmek için beklemek gerekir.
Kaynak : gazetecoin.com
